Sunday, September 23, 2018

तेथला नव्हतोच मी--( तरही गझल )

( मतल्यातील सानी मिसरा प्रसिध्द गझलकार श्री भूषण कटककर "बेफिकीर" यांचा. ) 

स्थैर्य कुठले? पोट भरण्या फक्त वणवणलोच मी
घेतला मी जन्म जेथे, तेथला नव्हतोच मी

मी म्हणायाचो करावे दु:खही पण साजरे
वेदनेने मात केली शेवटी हरलोच मी

तो निरामय काळ होता, माय होती तोवरी
देतसे चारा पिलाला, फक्त उघडी चोच मी

जीवनी माझ्या असोनी सर्व अंधःकार पण
काजवा होऊन जगलो आणि चमचमलोच मी

भावनात्मक पडझडीने संपले सारे तरी
आसवे लपवीत मोदे, दु:ख गुणगुणलोच मी

आजही तू लाजरी आहेस पहिल्यासारखी
कालचा तू पाहिलेला, आज आहे तोच मी

चित्र मी रेखाटल्यानंतर तुझे मोनालिसा!
कुंचला पुसतो "कशाला रोज मोहरतोच मी"

जा पुढे लढ! मी तुझे सांभाळतो कपडे गड्या
अंगकाढू धोरणाला रोज आचरतोच मी

वास्तवाचे भान असणे, चांगले "निशिकांत" पण
ऊंच आकाशी उडावे, स्वप्न हे बघतोच मी


निशिकांत देशपांडे. मो.क्र. ९८९०७ ९९०२३


                                                               )

Tuesday, September 18, 2018

नजरेमधून कळते

बोलावयास खोटे, तोंडात जीभ असते
शब्दाविना खरे ते नजरेमधून कळते

ती लाजरी अशी की दृष्टीपथात नसते
मी पाहतोय कळता स्वप्नामधून विरते

देऊळ बंद स्त्रीला, कारण तिला बघोनी
स्वारस्य लंपटांचे देवामधील सरते

गर्दीत लोक सारे नसतात चांगले अन्
सज्जन जगात विरळा, त्यांची न झुंड दिसते

का मंदिरी प्रभूला पाहून शांत वाटे?
श्रध्देत तर्कसंगत उत्तर कधी न मिळते

कर्नाटकी असो वा शैली अजून कुठली
पण नेमकी समेवर तालात मान हलते

श्रीमंत लोक करती शिक्षित मुलांस अपुल्या
माणूस व्हावयाला चाळीत मस्त जमते

गच्चीत बाग टिचभर, कौतूक केवढे ते!
हिरवा शिवार गावी, मन आठवात रमते


हळुवार घाव ह्रदयी "निशिकांत"च्या असावा
गवतावरील दवही डोळ्यामधून झरती


निशिकांत देशपांडे. मो.क्र. ९८९०७ ९९०२३

जरा वास्तवाशी सलोखा करू


नको चंद्र तारे, नको चांदणेही, जरा वास्तवाशी सलोखा करू
भुकेशी लढाई, व्यथांच्या छटाही जरा स्पष्ट काव्यातुनीही भरू

अशाही, तशाही घडाव्यात घटना, अशी रीत आहे तुझी जीवना!
असे का? तसे का? नसे प्रश्न अमुचा, भल्याला, बुर्‍याला सुखे पत्करू

उभ्या आज पायावरी आपुल्या त्या, सुशिक्षित, मनी आत्मविश्वासही
स्त्रिया आजच्या स्पष्ट म्हणतात हाल्ली, कुठे राम दिसता तया उध्दरू

स्वतःची फसवणूक करते कशाला , जगा सांगते बाळ माझे गुणी
उसासे तिचे प्रश्न करतात हल्ली, उडाले कुठे माय गे पाखरू?

तसाही कलंदर मनाचा म्हणोनी तुला वाकुल्या दावतो जीवना!
जगावे अशी हौस आहे कुणाला? बिलंदर तुझे मी निडर लेकरू

म्हणे करविता तू नि कर्ता जगाचा असा भ्रम जगी पोसला का? कुणी?
जगू दे मला वाटते त्याप्रमाणे, दयाळा नको ना मला वापरू!

जरी विघ्नाहर्ता जगाचा तरी का प्रतिष्ठापनेला हवी शुभघडी?
रुढी कर्मकाण्डात फसलो असा मी, खुला श्वास घ्याया कुठे वावरू?

उद्याची करायास तरतूद, माया उगा मी जमवली असे वाटते
जशी धाड यावी तसा येत मृत्यू, पसारा किती अन् कसा आवरू?

मनाच्या कपारीत "निशिकांत" हिरवळ? जरी सत्तरी पार झाली तरी
खरे सांग तेथे कुणी नांदते का? तिचे नाव घ्याया नको घाबरू


निशिकांत देशपांडे. मो.क्र. ९८९०७ ९९०२३ 

खूप आहे


बाळ बाळंतीणही सुखरूप आहे
अन् दिले जन्मू मुलीला खूप आहे

माय खचलेली दिसे वृध्दाश्रमीची
लेकरांचे पण किती अप्रूप आहे!

चेहर्‍यावर चेहरे फसवावयाला
जाणतो मी आतला विद्रूप आहे

का उगा जुळवीत बसता पत्रिकांना?
पण बघा की तो तिला अनुरूप आहे

जीवनाची सांजही मैफिल कराया
होउनी तल्लीन गातो भूप आहे **

वेदना सहचारिणी मानून घ्यावी
तिजसवे नांदायचे गुपचूप आहे

ठेच खाल्ल्यावर कसा "निशिकांत" नास्तिक
भक्ति मार्गी जाहला तद्रूप आहे

**भूप, पूर्व रात्री गायला जाणारा राग


निशिकांत देशपांडे. मो.क्र. ९८९०७ ९९०२३

का नभाला पारखे त्यांना करावे?


पाखरांचे पंख का कोणी खुडावे?
का नभाला पारखे त्यांना करावे?

वादळांना एवढे का घाबरावे?
शांतता असते चिंरंजिव ओळखावे

पाप करुनी शरण जाता देव पावे
पुण्यवंतांच्याकडे कोणी बघावे?

न्याय का तक्रारदारांनाच मिळतो?
मूक अश्रू रामशास्त्र्यांनी पुसावे

संसदेची एकदा व्हावी समिक्षा
कोण आले निवडुनी चरण्यास रावे?

जिंकतो तो नेहमी असतो सिकंदर
हारणार्‍यांना कधी कोणी न पावे

वादळाचा शांततेशी तह न होतो
पक्षबदलूंचे इथे घरटे नसावे

याचना करतो दयेची दोष नसता
जैन नसुनी चांगले ते घेत जावे

चेहरा प्रतिबिंब असतो अंतराचा
मुखवटे "निशिकांत" का मग पांघरावे?


निशिकांत देशपांडे. मो.क्र. ९८९०७ ९९०२३