Sunday, October 31, 2021

मलाही मी नकोसा

 


हासलो पण. दाबुनी जगलो उसासा

जाहलो आहे मलाही मी नकोसा


ना दया माया कुणीही दावल्याने

सक्त झालो मीच माझ्यावर जरासा


लोक करती पुण्य, पापाला भिऊनी

माणसांचा अन्यथा कोठे भरवसा!


स्वप्न उरले का अधूरे देव जाणे!

व्हायचे होते जरी साधा कवडसा


माणसे बनवावयाचे यत्न व्हावे

पाठशाला ती असो अथवा मदरसा


काढती फर्मान जे वन वाचवाया

टेकड्या खोदून करती ते लव्हासा**


गांजलेले वेदनांनी जीवनी, ते

शोधती मरणातही थोडा दिलासा


नाटकी दुनियेत हल्ली हे कळेना

कोण आहे येथला कोणा हवासा


थांबते "निशिकांत" का जे व्हायचे ते?

धडपडावे का उगा देण्या खुलासा?


**पुण्याजवळील एक टेकड्या तोडून श्रीमंतासाठी बनवले जात असलेले गृहसंकुल.


निशिकांत देशपांडे, पुणे.

मो. क्र. ९८९०७ ९९०२३

वृत्त--गालगागा X ३


Thursday, October 28, 2021

तेच ते का करू?


किती श्वास आता जुन्या आठवांचे मनी लागले एवढे गुदमरू

उसास्यात गेली जरी रात्र सारी, सकाळी पुन्हा तेच ते का करू?


कसे पाप झाकावया सोडले तू , उकिरड्यावरी निर्दयी होउनी?

मनाला कळाले जगी स्वार्थ आहे, असो माय आणि तिचे लेकरू


स्त्रिया आजच्या प्रश्न पुसतात हल्ली कशाला उगा मी वडाला पुजू?

पुरे जाहली साथ जन्मातली या, पती तोच तो का पुन्हा पत्करू?


उधारीत आनंद, नगदीत दु:खे, अशी रीत का रे तुझी जीवना?

म्हणोनीच मृगजळ पुढे मागुती मी, निराशेसवे रोज का वावरू?


अरे पांडवांनो! खरा प्रश्न आहे जुगारात बुध्दी कशी भ्रष्टली?

पणाला कसे लावले द्रौपदीला? जरा स्पष्ट सांगा नका घाबरू


कशी वागती माणसे ते बघोनी, शिकायास पक्षी जणू लागले!

सुगी संपता शेत सोडून गेले, बघाया न उरले कुठे पाखरू


जरी निर्भया कायदा पास झाला, तरीही सुरक्षा न दिसते कुठे

सदा प्रश्न चिन्हासवे नांदते ती, सुरक्षित कुठे अन् कसे वावरू?


तिला आठवावे तुला वाटते पण तर्‍हा ही तुझी रे किती वेगळी!

तिने ज्या दिल्या कैक जखमा तुला त्या नको ना गड्या सारख्या टोकरू!


खरे दु:ख "निशिकांत"लाही कळाले, जरी संपदा खूप आहे घरी

मुले दूरदेशी उडाली अचानक, घरी एकही ना असे कोकरू



निशिकांत देशपांडे, पुणे.

मो. क्र. ९८९०७ ९९०२३

वृत्त--वागीश्वरी

लगावली--लगागा X ७ + लगा

Sunday, October 24, 2021

पुढती पुढती सरकत आहे

 

जसे जसे वय पुढती पुढती सरकत आहे

अंतर अपुल्या दोघांमधले वाढत आहे


नकात सांगू मदिरा नसुनी सरबत आहे

डोळ्यामध्ये नशा केवढी उतरत आहे!


तारुण्याच्या सुवर्णकाळी वाटायाचे

जणू लागली लॉटरीतली सोडत आहे


या जन्माची नको जळमटे पुढच्या जन्मी

हिशोब सारे मरण्याआधी चुकवत आहे


काय भरवसा पोरंचा? मी हयात असुनी

आत्मपिंडदानाच्या विधिला उरकत आहे


काष्ट विकोनी स्मशानात जो धंदा करतो

दुसर्‍यांच्या मरणात पाहतो बरकत आहे


भक्ती नगदी, उधार का फलप्राप्ती आहे>

कधी वाटते भक्तांची ही फसगत आहे


मनाप्रमाणे जगणार्‍या या कलंदराला

ना पापाची ना नर्काची दहशत आहे


खळगी भरण्यासाठी धडपड करणार्‍यांना

स्वप्न गुलाबी बघावया ना फुरसत आहे


कांही गोष्टीअवघड असती शोधायाला

माझ्यापासुन मीच मीच अताशा हरवत आहे


आप्तेष्टांना घाई झाली, मरण्याआधी

पुरावयाला कोण कबर तो खोदत आहे?


लग्नाविन नांदले परंतू सायंकाळी

कुणीच अपुले उरले नाही! बोचत आहे


ती गेल्याचे "निशिकांता"ने पत्करले पण

आठवणींना तिच्या विसरणे कसरत आहे



निशिकांत देशपांडे, पुणे. 

मो. क्र. ९८९०७ ९९०२३

वृत्त--अनलज्वाला

मात्रा--८+८+८=२४


Monday, October 18, 2021

वार्‍यासंगे बोलत असतो

 

वार्‍यासंगे बोलत असतो

निरोप तुजला धाडत असतो


व्यक्त कराया कुणीच नाही

आरशास मी सांगत असतो


वसंतासही परत धाडले

मजेत ग्रिष्मा सोबत असतो


अथांग सागर डोळ्यामधला

बांध घालुनी रोखत असतो


तुझी पैंजणे चाहुल देता

मनोमनी झंकारत असतो


नसे शिकायत नको नकोची

जरी अंतरी उसवत असतो


प्राक्तना तुला हवे तसे कर

भाग्याला मी जिंकत असतो


आठवणींना, शक्य नसोनी

दूर कराया झटकत असतो


सवय लागली "निशिकांता"ला

दुर्गुणावरी भुंकत असतो



निशिकांत देशपांडे, पुणे.

मो. क्र. ९८९०७ ९९०२३

वृत्त--पादाकुलक

मात्रा--८+८=१६




Sunday, October 17, 2021

दुसरे काय कामाचे?

 

दिवस आलेत आता फक्त प्रायश्चित्त करण्याचे

अता प्रक्षाळण्याला पाप, दुसरे काय कामाचे?


उद्याची काळजी करण्यात सारी जिंदगी गेली

निसटला "आज"ही चिमटीतुनी! हे शल्य जगण्याचे


फुलांचा पाहुनी गुदमर, भ्रमर घोंगावतानाचा

कळ्यांना वाटते भेसूर हल्ली स्वप्न फुलण्याचे


घरी धनसंपदा नांदावयाला ज्या क्षणी आली

घराचे संपले घरपण, कुणी उरले न कोणाचे


सदा दु:खासवे रमलो, समाधानी तरी जगलो

उसासे घेउनी निजलो, उशाला कैक जन्माचे


जगायाचे सखे होते पुढे जाऊन क्षितिजाच्या

धरा आकाश ना दिसले कुठे एकत्र असल्याचे


सखे येतेस श्रावण घेउनी का तो स्वतः येतो?

किती येताच तू, येतात मोसमही शहार्‍याचे!


सचिव जाळ्यात! मंत्री मोकळे का लाच खाऊनी

निघावे का असे सांगा वड्यावर तेल वांग्याचे?


किती चाळीत तू "निशिकांत" रे होतास आनंदी!

बड्या वस्तीत तू आलास, मिटले दार स्वर्गाचे



निशिकांत देशपांडे, पुणे.

मो. क्र. ९८९०७ ९९०२३

वृत्त--वियदगंगा

लगावली--लगागागा X ४ 

Thursday, October 14, 2021

कसा मी नेमका आहे?

 

करावे मुल्यमापन का? असा आहे तसा आहे

मलाही ना कधी कळले कसा मी नेमका आहे?


जगी अंधार आहे ही चुकीची धारणा आहे

उजेडाची कमी  होता जगी तो दाटला आहे


उशाला दु:ख घेऊनी सदा मी शांत निजल्याने

सुखांच्या मृगजळांची वाटली ना लालसा आहे


फरक इतकाच आहे बालपण, वृध्दत्व यांमध्ये

अधीचा हाट्टही तडजोड करण्या वाकला आहे


जगी येण्यास माता अन् परत जाण्या हवी माती

जिवाचा फक्त वेलांटीत एका राबता आहे


विचारांच्या दिशाही भिन्न असुनी नांदती दोघे

इथे जो तो मना मारावया संस्कारला आहे


नको असती जिवाला तेच का घोंगावती आठव?

असो दिवसा, असो स्वप्नी, कुठे मी एकटा आहे?


गवाक्षातून जे दिसते, खरे तर तेच जग माझे 

न दिसणार्‍या नजार्‍याला, म्हणू का चांगला आहे?


नको "निशिकांत" तू भाळूस साधू आणि मुल्लांवर

नराने चेहरा नारायणाचा लावला आहे



निशिकांत देशपांडे, पुणे.

मो. क्र. ९८९०७ ९९०२३

वृय्त्त--वियदगंगा

लगावली--लगागागा X ४


Saturday, October 9, 2021

डायरीला मीच माझ्या फाडले

 

डायरीला मीच माझ्या फाडले

भय कुणी वाचेल याचे संपले


खोल का आयुष्यभर डोकावले?

गाळ जेथे, व्यर्थ मोती शोधले


वापराया लागता मी चेहरे

मी खर्‍या "मी"लाच होते गाडले


मार्ग धोपट चालतो मी सर्वदा

वाकडे जग चालले तर चालले


नाव होते सातबार्‍यावर तरी

मालकाचे शेत होते लाटले


का नकोचा ठेवला पडदा असा?

सारल्यावर शेवटी सुख गावले


शांतता भेसूर घरची टोचता

हास्यक्लबला जाउनी ते हासले


प्रेम शाही आठवाया ताज का?

मोगलांचे खानदानी चोचले


वाद होता हे बडे की ते बडे

बिंग जनतेनेच उघडे पाडले


बुद्धिवादी स्वार्थ अपुला पाहती

दुर्जनांचे फावले तर फावले


का उगा "निशिकांत" चर्चा एवढी?

बाष्कळांना ना कुणीही जिंकले



निशिकांत देशपांडे, पुणे.

मो. क्र. ९८९०७ ९९०२३


Thursday, October 7, 2021

ग्रिष्मालाही भिजवलेस तू भाग्या

 

भाग्यवान का बनवलेस तू भाग्या ?

ग्रिष्मालाही भिजवलेस तू भाग्या


रोती सूरत सदैव असतानाही

किती खुबीने हसवलेस तू भाग्या!


स्वप्न मृगजळी लाख असू दे माझे

स्वप्न बघावे! शिकवलेस तू भाग्या


अपुल्यासंगे बोलत नाही हल्ली

दार मनाचे उघडलेस तू भाग्या


अता शिकायत कसली उरली नाही

ओंजळ भरुनी मज दिलेस तू भाग्या


नुरल्या भेगाळल्या कपारी आता

आपुलकीने शिंपिलेस तू भाग्या


"जसे ठेवले तसे रहावे" का हे?

विचार जगती पेरलेस तू भाग्या


निष्कर्माच्या ठिसूळ पायावर का?

घरकुल अपुले बांधलेस तू भाग्या


स्पष्ट सांग ना! "निशिकांता"च्या कानी

मनी भाव जे पोसलेस तू भाग्या



निशिकांत देशपांडे, पुणे.

वृत्त--वंशमणि

मात्रा ८+८+४=२०






 


Tuesday, October 5, 2021

आली असावी उर्वशी

 

बाग ना फुलली तरी गंधित हवा येते कशी?

बांधला अंदाज की आली असावी उर्वशी


सभ्यही बघती तिला चोरून, राखित सभ्यता

पण बिचारे पाहुनी हसणे तिचे, पडती फशी


मुक्त छंदातून लिहिणार्‍या कवींनाही अता

पाहता तिजला गझल वाटे लिहावी छानशी


पैंजणांचे वाजणेही सांगते कानात की

सोड तू वेड्या तपाला, जिंदगी जग अल्पशी


व्यस्त  असते समिकरण का रूप अन् वय यातले?

कैक वर्षांपासुनी दिसते जणू ती षोडशी


वाढली वर्दळ जशी ती लागली उमलायला

का अडोशाला जगावे, माय सांगे तिज जशी ?


आड आहे, पण भुतांचा, सांगते ती अंगणी

ग्रासता नैराश्य केली रोमिओंनी खुदकशी


भाग्यशाली तोच ज्याची जाहली ती शेवटी

प्राक्तनी इतरास बघणे फक्त स्वप्ने धुंदशी


लेखणी "निशिकांत"ची थकली तिला रेखटता

शेवटी इतकेच लिहिले "रूप ते बावनकशी"



निशिकांत देशपांडे, पुणे.

मो. क्र. ९८९०७ ९९०२३

वृत्त--देवप्रिया

लगावली--गालगागा X ३ = गालगा